NGỪNG VIỆC CỐ GẮNG THAY ĐỔI BẢN THÂN

Bạn không thể thay đổi bản thân, đừng cố gắng làm vậy. Tôi biết rằng đây không phải là những gì truyền thông hay những hội nghị self-help nói với bạn. Nhưng quái thay, họ đã sai. Bạn không thể thay đổi. Giống như một người sắp chết khát trên sa mạc đuổi bắt một ảo ảnh, hoặc một người mập nhìn chằm chằm vào cái tủ lạnh rỗng - thực tế là không có gì ở đó cả và tốt nhất nên ngừng đuổi bắt chúng. Thay vào đó hãy làm những việc khác.

Vì sao bạn không thể thay đổi? Bởi vì tất cả những ý tưởng của sự thay đổi là một hành động tùy hứng. Nó chỉ thứ bạn tạo ra để khiến bản thân bạn cảm thấy tốt lên (hoặc xấu đi).

Hmm chúng ta hãy phân tích chút nhé.

Hôm qua tôi không viết bài viết này. Hôm nay tôi viết. Vậy tôi đã thay đổi à?

Đúng hay sai đều là câu trả lời đúng, phụ thuộc vào cách tôi định nghĩa như thế nào là “thay đổi”. Thực tế mà nói, bạn thường xuyên thay đổi và cũng chả bao giờ thay đổi. Nó phụ thuộc vào cách bạn nhìn nhận. Điều khiến bạn nghĩ là thay đổi hay không chỉ là một ranh giới tưởng tượng trong đầu của bạn.

Tôi có thể định nghĩa “thay đổi bản thân” là có một tỷ dollars. Rồi tôi sẽ làm gì nhỉ? Ngồi cả ngày và tự trách móc bản thân rằng không thể thay đổi trong cả cuộc đời. Có vẻ như đó không phải định nghĩa tốt cho từ “thay đổi”.

Hoặc tôi có thể quyết định rằng “thay đổi bản thân” là đừng cho sốt cà chua vào khoai tây chiên nữa. Trong trường hợp này, sự thay đổi dễ ợt. Nhưng có vẻ vô nghĩa? Có thật vậy không.

Vậy thay đổi là gì?

Một người đàn ông nằm trên giường nói với bác sĩ và vợ của anh ta rằng cuối cùng họ quyết định “thay đổi”, vậy nghĩa là họ đang hứa những điều họ tưởng tượng và tạo nên. Nếu họ đã từng nói dối và bây giờ họ ngừng nói dối, có phải họ đã “thay đổi”? Hay là họ là những người cứng nhắc và không thể hiểu ra? Họ sẽ nói dối lần nữa chứ? Và thậm chí họ không làm thế, có vấn đề gì không? Hàng triệu bà vợ trên thế giới muốn biết điều đó.

Chúng ta không biết thay đổi là gì bởi vì chúng ta không biết chúng ta là gì. Nếu một ngày kia tôi thức dậy và làm những gì trái ngược với thói quen của mình, thế là tôi đã thay đổi à? Hay là tôi chỉ đơn giản là cùng một người nhưng quyết định thử làm những việc khác nhau?

Điều gì mới là đúng? Ai thèm quan tâm?

Tôi không và bạn cũng nên vậy.

Đây mới chính là vấn đề của việc dùng từ “thay đổi”: nó liên quan đến giá trị bản thân của bạn. Và khi bạn để thứ gì đó liên quan đến giá trị bản thân, cảm xúc của bạn sẽ dính chặt vào những thứ tưởng tượng đó. Bạn bắt đầu tức giận, mắng nhiếc bản thân và người khác, quyết định rằng bạn thực tế là một thứ vô dụng trên thế giới.

Điều đó diễn ra khi bạn nói thế này, “ Tôi muốn bắt đầu tập gym hằng tuần”. Hoặc nói cách khác,” Đã đến lúc tôi phải thay đổi, trở thành loại người đến gym mỗi tuần.”

Câu nói đầu tiên là đơn giản. Bạn muốn đến tập gym. Thế nên, bạn đi (hoặc không).

Câu nói thứ hai nói ngụ ý rằng bạn đến tập gym, bạn phải hoàn toàn tái tạo lại bản thân. Điều này tạo nên một xáo động cảm xúc rất lớn. Nếu bạn thành công (spoiler: ko làm được đâu), bạn sẽ có được cảm giác hạnh phúc của việc trở thành “new person”, điều mà sẽ kéo dài đến lúc bạn thấy không ổn và muốn “thay đổi” một lần nữa. Nếu bạn thất bại, bạn sẽ tự trừng trị bản thân cho lỗi lầm không thể tha thứ này.

Và đó là vấn đề với việc liên quan đến những định nghĩa bản thân của bạn. Nếu bạn thất bại, bạn bắt đầu nghĩ: “ Có thể tôi đang lừa dối bản thân; có thể tôi không phải loại người tập gym. Có thể đây không phải tôi. Vậy thì tại sao phải thử?” Bởi vì bạn đã quyết định để những hoạt động đơn lẻ đại diện cho tính cách của bạn, bạn sẽ nhìn nhận thất bại của việc nhấc mông dậy và mặc chiếc quần tập yoga như là một lời phán quyết về giá trị con người của bạn. Bạn sẽ ghét bản thân. Và bạn sẽ có ít động lực hơn để “thay đổi” hoặc làm bất cứ việc gì trong tương lai.

Mặt khác, nếu bạn thành công, hmm khá giống việc dùng chất kích thích, bạn sẽ đạt được trạng thái “phê” của việc giải thoát bản thân. Nhưng sau đó, cảm giác “high” sẽ mất đi và bạn cần một định nghĩa bản thân mới để hoàn thành. Bạn sẽ trở thành dạng người như người nghiện cocaine hoặc một anh chàng dính vào nghiện rượu cho đến khi anh ấy qua đời vì cắm mặt vào cống.

Xin tiết lộ cho bạn một bí mật: không có cái gì gọi là “người tập gym”. Đó đơn giản chỉ là những người đi tập gym. Tương tự, không có thứ gì gọi là “ người làm việc năng suất”. Đó chỉ là những người làm việc hiệu quả thường xuyên và không có cái là “người đáng yêu”. Đó chỉ là những người mà không ích kỷ một cách đáng ghét.

Những việc đó không phải lúc nào cũng là bạn( thực tế, rất hiếm khi nó đại diện cho bạn)

Thực tế là chúng ta nên có những định nghĩa về bản thân càng ít càng tốt( nhưng phải có). Đó là bởi vì khi chúng ta gắn các giá trị cá nhân vào thứ gì đó - khi chúng ta quyết định để những hành động cụ thể hoặc một sự kiện nào đó đại diện cho giá trị chúng ta, cảm xúc chúng ta sẽ bị rối loạn. Và khi cảm xúc đã bị rối loạn, chúng ta sẽ hành động không được khôn ngoan cho lắm.

Thay vì đó, hãy nghĩ cuộc đời của bạn là chuỗi các kết quả đạt được thông qua các hoạt động và các quyết định hằng ngày. Nếu bạn giống tất cả mọi người, những hành động và những quyết định của bạn sẽ phụ trợ cho nhau. Và cái mà hầu hết mọi người gọi là “thay đổi” ấy chỉ đơn giản là chúng ta vui lòng thực hiện những hành động và đưa ra các quyết định tích cực hơn mà thôi.

Trong nhiều năm qua, tôi ghét buổi sáng. Hầu hết cuộc đời tôi đã trải qua, tôi thức khuya. Điều này dần dần đè nặng lên tôi như một quả cầu tuyết lăn dần xuống núi đáng ghét. Tôi trì hoãn công việc cả ngày, vậy nên tôi đã phải thức khuya để làm việc đến tận nửa đêm thế là tôi bị mệt mỏi và kiệt sức vào ngày hôm sau. Tôi thậm chí còn thức khuya hơn vào tối hôm sau nữa để bắt kịp công việc. Đến cuối tuần, tôi phát điên thực sự. Để giải thoát tôi đi nhậu và chơi các trò giải trí quá nhiều, như các bạn biết đấy nó chả giúp tôi khá hơn vào tuần sau.

Bằng cách nào đó tôi vẫn xoay xở được cái sự nghiệp của mình. ( chắc đã phải mất cả xe tải cà phê đấy). Nhưng thay vì nhận ra rằng tôi không ổn với cái thói quen xấu này. Tôi khiến nó trở thành chính tôi. Tôi cho nó trở thành một phần trong con người tôi. Tôi quyết định nó là định nghĩa bản thân. Tôi nói,” Yeah, tôi là một thằng tồi tệ, dậy sớm chết tiệt. đi ngủ sớm chết tiệt. tôi không cần những thứ đó. Nhìn tôi này, tôi có thể làm việc cả đêm!”

Và bạn có thể làm như thế khi bạn 22 tuổi. Nhưng bạn không thể làm vậy khi đã 32.

Những năm 30 tuổi, tôi bắt đầu gặp vấn đề với năng suất làm việc. và thay vì nhận ra thói quen tồi tệ của mình, tôi tự nói với bản thân, “ ừ, tôi không phải là một người dậy sớm”. “ ồ, tôi không cần làm việc vào buổi sáng”. Với sự nhận thức như thế, tôi gần như đã bỏ cuộc trước khi thử thay đổi. Mỗi khi tôi cố gắng dậy sớm hoặc bắt đầu làm một số việc như ăn một bữa sáng tốt cho sức khỏe, tôi đã phải đấu tranh và ngay lập tức tự nói với bản thân,” Nhìn xem? Thói quen vào buổi sáng này không dành cho mình.”

Cuối cùng, tôi phải vượt qua chính mình. Tôi đã quyết đình rằng, bạn biết đấy, tôi không biết tôi là cái quái gì hay tôi đang là gì, nhưng tôi biết rằng trong quá khứ hay khoa học thì bất kì một ai không phải là một tên ngốc đều biết rằng dậy sớm và bắt đầu một ngày mới là một thói quen đơn giản và tốt cho sức khỏe, một thói quen tốt đẹp cho đời sống của một con người.

Và tôi đã làm nó. Tôi bỏ cái định nghĩa cá nhân khỏi nó và làm nó chỉ đơn giản đó là điều tốt cho bản thân. Bây giờ tôi dậy sớm, ăn những bữa sáng lành mạnh và có nhiều ý tưởng cho việc viết lách nhất có thể.

Và thế là tôi trở thành một “người buổi sáng” ư? Chẳng lẽ điều đó khiến tôi trở thành một người “năng suất”? Ai biết? Ai quan tâm? Tôi thì không. Và chính việc không quan tâm đã khiến tôi có thể làm được việc đó.

Giữ cho “bản thân” bạn ngoài những quyết định, bởi vì giống như đa số mọi thứ, những điều đó không phải là bạn. Tự hỏi bản thân một câu đơn giản,” Đây có phải việc tốt không?” Có ư? Thì làm thôi.

Ồ, thất bại làm việc đó ư? Thế đó có còn là việc tốt nữa không? Có á? Làm lại lần nữa. Và nếu bạn nhận ra nó không tốt như bạn nghĩ, thế thôi không làm nữa.

Hết chuyện.

Thay đổi hành động, không thay đổi bản thân

Hầu hết chúng ta cảm thấy mắc kẹt trong một thói quen vì chúng ta đã gắn chặt cảm xúc của mình vào những hành vi xấu đó. Một “smoker” mà là không hút thuốc á? Họ xây dựng định nghĩa bản thân thông qua việc hút thuốc. Nó thay đổi đời sống xã hội của họ, cách họ ăn và thói quen ngủ của họ, cách họ nhìn nhận bản thân và người khác. Họ trở thành một “người hút thuốc” đối với bạn bè và gia đình. Họ xây dựng các mối quan hệ với thuốc lá y như cách bạn hay tôi xây dựng các mối quan hệ với vật nuôi hay cac sở thích.

Khi một ai đó quyết định “thay đổi” bản thân và không hút thuốc nữa, họ về cơ bản cố gắng thay đổi tất cả định nghĩa bản thân của họ - Tất cả các mối quan hệ, thói quen và làm như thể rằng họ sẽ mất nhiều năm để duy trì những điều đó. Chả có gì ngạc nhiên răng họ thất bại.

Mẹo để thoát khỏi chứng nghiện thuốc (hoặc thay đổi bất kì thói quen nào) là nhận ra rằng định nghĩa cá nhân của bạn - nhưng khuôn khổ bạn định nghĩa ra trong đầu mình và dán nhãn đó là “bạn” – không thực sự tồn tại. Nó chỉ là sự ngẫu nhiên. Nó chỉ là bề ngoài. Và nó có thể tăng lên hay mất đi trong tương lai. Bạn không phải là “người hút thuốc”. Bạn là người bình thường lựa chọn việc hút thuốc. Bạn không phải là “người thức khuya”. Bạn là người chọn làm việc đêm và ngủ cả sáng. Bạn không phải là “người không năng suât”. Bạn là người hay chọn những việc làm vô bổ. Bạn không phải là người “không được yêu”. Bạn là người hay cảm thấy không được yêu thôi.

Và thay đổi những hành động trên chỉ đơn giản là …….thay đổi hành động. Hành động chỉ là hành động. Quên việc dán nhãn nó đi. Quên việc phải giải thích bản thân như thế nào với mọi người đi (thực tế, nhiều nghiên cứu cho thấy càng chia sẻ mục tiêu của bạn với người khác bạn càng dễ thất bại). Quên việc nói cả ngày về bạn là ai và việc mọi người sẽ không nhận ra bản thân bạn đi.

Bởi vì không ai làm thế cả. Và cả bạn cũng vậy, chả vấn đề gì. Định nghĩa bản thân của bạn là những gì cảm xúc của bạn sẽ bám víu vào. Nó là ảo ảnh trên sa mạc và cách nhanh nhất để thay đổi bản thân là nhận ra chả có bản thân thật sự nào để thay đổi cả.

Nguồn: https://markmanson.net/stop-trying-to-change-yourself

Người dịch: Dat tran